Block E: Wika sa Lipunang Pilipino

1. Daloy ng Presentasyon at Pagtalakay sa Paksa

Sa simula ng aming pagbabahagi, pinaglaro ng aming pangkat ang Block E. Sa aming palaro, nais naming ipakita ang kahalagahan ng wika sa isang lipunan. Ang bawat grupo ay representasyon ng isang lipunan at ang kanilang mga salita ay representasyon ng kanilang wika.

Sa larong ito, mas mauunawaan ng mga miyembro ng mga grupo na higit na mapapadali ang mga gawain kung may wikang nagbubuklod sa isang lipunan. Dagdag pa rito, mas madaling ayusin ang mga di-pagkakaunawaan sa tulong ng wika.

Matapos ang laro, bumalik ang Block E sa silid-aralan at sinimulan na namin ang aming pagbabahagi. Ang pagkakasunod-sunod ng mga paksang aming tinalakay ay: Wikang Pambansa, Wikang Opisyal, Wikang Panturo, Wikang Pagkatuto, at Lenggua Franca. Sa gitna ng talakayan ay nagpakita kami ng isang bidyo na ipinapakita ang kahalagahan ng pag-aaral ng wikang Filipino.

Ang unang paksang aming itinalakay ay ang wikang pambansa. Ang wikang pambansa ay ang wikang ginagamit at nagbubuklod sa isang lipunan. Ito ay arbitraryo: pinagkaisahan ng mga mamamayan ng lipunan. Higit sa lahat, sumisimbulo ito sa kultura ng isang lipunan, at nagsisilbing daan para sa kaunlaran nito (Gonzalez, 2009).

Kahit tinaguriang wikang pambansa ang Filipino, hindi lamang ito ang tinataguriang wikang opisyal sa ating bansa. Para maturing na wikang opisyal ang isang wika, ito ay dapat ginagamit sa lahat ng mga aktibidad at dokumentong opisyal ng pamahalaan.

Ikatlo—ang wikang panturo. Ito ay ginagamit upang ibahagi ang mga kaalaman. Gamit ang wikang ito, naipapasa ang mga ideya ukol sa iba’t-ibang mga paksa. Ang wikang panturo ang ginagamit ng mga guro upang turuan at maunawaan ng mga mag-aaral ang talakayin.

Sa kabilang banda, ang wikang pagkatuto naman ang ginagamit ng mga mag-aaral upang intindihin ang mga ideyang natatanggap ng kanilang isipan. Ito ang wikang ginagamit upang mas lalong suriin ang mga pangyayari sa kanilang kapaligiran.

Huli, ang lenggua franca ay ginagamit ng mga tao mula sa iba’t-ibang lahi upang makisalamuha sa isa’t-isa. Ito rin ay tinatawag na bridge language, na kumokonekta sa mga taong iba-iba ang pinanggalingan. Ito ay maaaring maging kombinasyon ng dalawa o higat pang mga wika.

2. Biswal na Presentasyon:

3. Panganganinag:

Facon:

Ang komunikasyon ay ang pinakamahalagang salik sa pag-unlad ng isang lipunan. Isa ito sa mga nagsisilbing tungkulin na dapat gampanan o tugunan ng wika. Dahil dito ang wika sa lipunan ay maaaring hatiin sa limang kategorya: wikang pambansa at lenggua franca, para magbuklod; wikang panturo at pagkatuto, para sa pagpasa ng kaalaman; at wikang opisyal, para mag-organisa. Ito ang nagpapadali sa buhay natin. Ang komunikasyon ay nagiging mabisa dahil rin dito.

Para sa akin, ang mga wika sa Pilipinas ay ang nagsisilbing balakid sa patuloy-tuloy na pag-unlad ng bansa. Ito ang isa sa mga dahilan kung bakit ang pagkakaisa ay hindi nakikita sa bayan. Dahil sa pagkakaiba-iba ng mga wika, ang mga ideya at kaalaman ay hindi napapasa ng mahusay. Ito ay nakakaapekto sa pagiging produktibo natin. Ang pagkakahati sa lahi ay patuloy na nararanasan.

Ang Pilipinas ay isang arkipelago na binubuo ng mga taong galing sa iba’t ibang lahi. Bago pa man dumating ang mga Kastila, ang mga katutubo ay may sari-saring wika. Sa mahabang mga siglong nagdaan nang pananalakay ng iba’t ibang mga dayuhan, naging isang malaking suliranin sa bayan ang makapagpatupad at magpahayag ng iisang pambansang wika na maguugnay sa isa’t isa. Lalo na, iba’t ibang lahi ang matatagpuan sa mga karatig na mga pulo na bumubuo sa ating bansa. Nang madagdagan ang ating kaalaman ukol sa pagpapalaganap ng “Wikang Filipino” bilang isang daluyang komunikasyon sa kasalukuyang panahon, mas lalong naging mahirap matugunan sa isipan ang pagkakaroon ng iisa lamang wika. Dahil na rin ito sa ating kasaysayan na kung saan nagbigay-daan sa pagturo at pag-alam ng sari-saring mga wika at pati ang ibang mga dayuhang wika, tulad ng Kastila at Ingles.

Maaaring sabihin na ang pagbalangkas ng Filipino ay hindi kinasiyahan sa kadahilanang hindi raw ito isang mabuting representasyon ng mga mamamayan. Bagkus ang karamihan ng wikang Filipino ay nakabase lamang sa wikang Tagalog. Ito ay nagbunga sa pag-alma ng ibang mga pangkat-etniko tulad ng mga Cebuano at Ilokano. Dahil dito mapapansin natin na hangang sa kasulukuyang panahon, ang mga mamamayan ay hati pa rin pagdating sa aspeto ng lengwahe. Makikita ang higit na pagtangkilik ng iba sa wikang Ingles o kaya naman sa kanilang “mother tongue” kaysa sa ating wikang pambansa.

Dahil sa pagtangkilik sa wikang banyaga, nagkaroon ng paniniwala na ang Ingles ay mas angat kaysa sa Filipino. Ito ay nagdulot sa estigma na kapag hindi ka marunong mag-Ingles o kaya’y mali ang gramatika, ikaw ay huhusgahan na hindi edukado at hindi pakikinggan ang iyong mga ideya. Mapapansin na mas paniniwalaan ang isang artikulo na nasa wikang banyaga kaysa sa wikang Filipino. Ang resulta nito ay ang kakaunting artikulo at pananaliksik na papel na nailimbag sa wikang Filipino. Ang pagsulong sa larangan ng syensya ay bumabagal din. Ang sirkulasyon ng mga ideya at kaalaman ay hindi masyadong mabisa.

Ang mga nasabing sanhi sa itaas ay kabilang sa mga salik kung bakit ang Pilipinas ay isang kabiguan sa pagiging isang nasyon. Ang pagkakaisa ng buong kapuluuan ay hindi masyadong ramdam. Masakit mang sabihin, ang wikang Filipino, na ating wikang pambansa, ay hindi gaanong kalakas o kainam upang pagbuklorin ang bawat Pilipino.

Kiunisala:

Habang nagsasaliksik tungkol sa aming paksa, maraming mga tanong na pumasok sa aking isipan. Bakit pa kailangan talakayin ang pagkakaiba ng mga uri ng wikang ito? Hindi ba pareho lang ang wikang pambansa at wikang opisyal? At ang lenggua franca, hindi ba paulit-ulit nang tinuro sa nakaraang mga taon?

Naguluhan ako, ngunit tinuloy ko parin ang aking pananaliksik, dahil lamang nais kong makamit ang mataas na marka. At sa kaunting pagbabasa sa iba’t-ibang sanggunian, nasagot ang mga tanong na bumagabag sa isip ko. Mula sa aking pananaliksik, hindi lamang ako nakakuha ng bagong impormasyon—ngunit nabatid ko na dapat kong palawakin ang aking pananaw tungkol sa mga paksang katulad nito.

Labag man ito sa aking kalooban, inaamin ko na masyadong mababaw nga ang aking pagtingin sa paksang aming tinalakay.

Bakit pa kailangan talakayin ang pagkakaiba ng mga uri ng wikang ito? Ito ang unang tanong na pumasok sa aking isip bago pa man ako magsimulang manaliksik. Dumaan ako sa maraming mga pook-sapot at nagsuri ng iba’t-ibang mga sanggunian. Napansin kong kaunti o halos wala akong nalalaman tungkol sa pagkakaiba sa paggamit ng mga wikang madalas kong naririnig o sinasalita.

Una sa lahat, oo, magkaiba ang wikang pambansa at ang wikang opisyal. Matagal nang tinaguriang wikang pambansa ang wikang Filipino dito sa Pilipinas. Ngunit kahit ito ang wikang pambansa, madalas ay hindi ito ang wikang ginagamit ng ating pamahalaan. Napansin ko rin na ang wikang opisyal ay maaaring magbago depende sa lokasyong pinamumunuan ng isang pamahalaan.

Ang ating pamahalaang pambansa ay madalas gumamit ng wikang Ingles sa kanilang mga opisyal na gawain, dahil mahirap isalin ang ilan sa mga terminong ginagamit sa gobyerno. Ang mga lokal na pamahalaan naman ay maaaring gumamit ng kanilang mga wika o diyalektong pangunahing ginagamit ng mga tao sa lugar na iyon.

Ang lenggua franca naman, kung aking iisipin, ay paulit-ulit nang naituro sa nakaraang mga taon. Tinanong ko sa aking sarili kung bakit ito’y kailangan ituro muli, at sinagot naman ito ng aking pagkatanto. Sa dami ng mga beses na narinig ko ang mga salitang “lenggua franca” mula sa aking mga guro sa Filipino, tila hindi ko maalala kung ano ito. Siguro nga, ang paulit-ulit na pagbabanggit sa mga araling ito ay tumutulong upang maunwaang lubos ang kanilang mga kahulugan.

At sa dulo ng lahat, matapos ang aking pananaliksik, marami akong mga napagtanto at nalaman tungkol sa ating wika. Bilang bahagi ng lipunan at ng kulturang Pilipino, nararapat lamang na tayo ay maging edukado sa mga paksang itinatalakay ang mga ito. Mahalagang malaman natin ang mga wastong mga terminong gamitin upang tukuyin ang iba’t-ibang paggamit sa wika. Mahalaga ring hindi lamang isaulo, ngunit intindihin rin, ang mga kahulugan at mga konseptong itinatalakay tungkol sa ating wika.

Matuto sana tayong magtanong tungkol sa ating wika. Higit sa lahat, matuto sana tayong magsumikap hanapin ang mga kasagutan, hindi lamang hintayin na lumapit ang mga kasagutan sa atin.

Sa dulo ng aking pananaliksik, maraming mga tanong na nasagot ng aking mga sanggunian. Bakit pa kailangan talakayin ang pagkakaiba ng mga uri ng wikang ito? Hindi ba pareho lang ang wikang pambansa at wikang opisyal? At ang lenggua franca, hindi ba paulit-ulit nang tinuro sa nakaraang mga taon? Kahit nasagot na ang aking mga tanong, mukhang nais ko paring manaliksik pa muli.

Pacheco:

Nalaman ko ang importante ng wika at ang wika sa lipunang Pilipino. Kung di

Kami gumawa ang presentasyon na ito talaga wala akong malalaman tungkol sa ibat ibang uri ng wika. Mas malinaw na ang pananaw ko tungkol sa wika. Mas alam ko ang konteksto ng pagkagamit ng ingles bilang wikang opisyal din sa Pilipinas.

4. Listahan ng mga Sanggunian (hindi bababa sa dalawa bawat miyembro, APA format)

            Facon:

Gonzalez, A. (2009). Ang kahalagahan ng wikang pambansa sa pagbubuo ng kakanyahang

Pilipino. Malay, 22(1), 1-5. Retrieved from https://ejournals.ph/article.php?id=7949

Quito, E. (1987). Ang kaugnayan ng wikang pambansa at edukasyon. Malay, 6(2), 135-194.

Retrieved from https://ejournals.ph/article.php?id=7737

            Kiunisala:

Acelajado, M. (1994). Ang pagtuturo ng matematika sa wikang Filipino. Malay, 12(1), 1-23.

Retrieved from https://ejournals.ph/article.php?id=7801

Geronimo, J. Y. (2015, August 8). Filipino: ‘Pambansang Wika, Pero Hindi Wikang Opisyal’.

Rappler News. Retrieved from https://www.rappler.com/nation/101966-filipino-wikang-opisyal

            Pacheco:

Nordquist, Richard. (2016, February 9). lingua franca. Retrieved from

https://www.thoughtco.com/what-is-a-lingua-franca-1691237 

LANGFOCUS(N/A)”Filipino (Tagalog) – the Lingua Franca of a Hugely Diverse Country”.

 retrieved from http://langfocus.com/language-geography/filipino-tagalog-the-lingua-franca-of-a-hugely-diverse-country/